De oliebol
Laten we het eens over de oliebol hebben. Want de jaarwisseling kan wat mij betreft wel zonder vuurwerk, maar zeker niet zonder oliebol. De oliebol dus of zoals de Vlamingen zeggen de smoutebol. Wat ik altijd nieuwsgierig naar ben is: oké een oliebol. Dat is lekker, maar waar komt die maagvullende hap vandaan?
Mijn moeder bakte oliebollen in onze kleine keuken. Ze hield ze warm op het oliestel. Ze kon goed koken, maar die oliebollen was toch wat aparts. Haar korsten waren nogal hard. Waarschijnlijk was de olie wat aan de oude kant. Koud bliefde ik ze niet. Dan werden ze wel heel klef en zoet en ik ben niet zo van het zoete. Het deeg maken is de sleutel tot een lekkere oliebol en verder mag je er in doen waar je trek in hebt: rozijnen, krenten en appel.
De oliebollentraining
Zoals zoveel dingen die niet van generatie op generatie worden doorgegeven gaat de kennis om iets te maken verloren. Bij oliebollen bakken betekent dit dat, in ieder geval in Nijmegen, je een oliebollentraining kan volgend. Tenminste, dat dacht ik tot ik verder las. Het was een sporttraining op de laatste dag om lekker afgetraind het jaar uit te luiden. Oliebakken kan je leren als je het niet van huis hebt meegekregen. Daar bestaan YouTube filmpjes voor. Keus zat, googel op oliebollen bakken.
Waar komt de oliebol vandaan
Die is al oud, althans het eerste begin. Ramses III schijnt al kleine broodjes in olie gebakken te hebben gegeten. Het is een beetje als met alle dingen uit het verleden: het zal, net als het wiel en het vuur, op meerdere plaatsen tot ontwikkeling zijn gekomen. De oliebol, zoals wij hem kennen, stamt zo ongeveer uit de 14de eeuw. Ze werden gegeten vanwege de vette olie tussen Kerst en Driekoningen. Net als nu. Op de kermis en bij het schaatsen aten we ze ook. Op de kermis eten we tegenwoordig van die zoete Spaanse churros en ijs kennen we niet meer. Nog een aardigheidje: de Amerikanen noemen oliebollen ‘Dutch doughnuts’. We zaten er namelijk eerder dan de Engelsen.
De appelflap of appelbeignet
Naast de oliebol kennen we ook de appelflap. Of is het een appelbeignet. Het is een discussie die elk jaar weer oplaait. Vooral rond de jaarwisseling, omdat er dan vaak appelflappen en appelbeignets worden gegeten. Mij maakt het niet zoveel uit. Het zijn alle twee appels (eventueel ook rozijnen) verpakt in bladerdeeg en gebakken in olie. Het verschil zit in de verkrijging en de vorm: de appelflap eet je het hele jaar in de vorm van een driehoek. De appelbeignet meestal alleen met de Kerst.
Het waren de Kruisvaarders die de beignet mee terug namen naar Frankrijk. Het woord beignet is een Frans woord dat we, zoals zoveel Franse woorden, hebben overgenomen. In het begin van de 16e eeuw werd het woord gebruikt voor gefrituurde gevulde deegwaren. Het woord appelflap is ontstaan in de 20e eeuw. Je zou kunnen zeggen dat de appelflap Hollands is en de beignet een vreemde exoot.
Hier vind je mijn contactformulier
Zo ga je naar mijn persoonlijke Facebook
Dit is mijn instagram account.
Op TikTok vind je me ook