Stroopoverstroming
Ik kende stroopoverstromingen. Dat gebeurde als mijn kind of een vriendje een tikje te enthousiast de stroopfles leeg goot op de pannenkoek. Dat spul plakte het betrokken kind direct muurvast aan de lekkernij. Daar zat dat kind absoluut niet mee. Die had geen tafel nodig om van de pannenkoek te genieten. Die stroopoverstroming bedoel ik niet.
De Grote Stroopoverstroming
Ik bedoel ook niet de stroop, van de gesmolten dakpannen, die Hans en Grietje van het snoephuisje likken. Daar krijgen ze de kans niet voor want de boze heks grijpt ze gelijk en sleurt ze naar binnen. Grietje moet nieuwe dakpannen bakken en Hans legt ze op het dak. Sorry, ik dwaal af.
Nee ik bedoel de Grote Stroopoverstroming van Boston in 1919 en ze schrijven het niet voor niets met hoofdletters.
De Grote Stroopoverstroming van Boston
Ik verzin dit niet. Kort samengevat komt het erop neer dat op 15 januari 1919 een vijf meter hoge golf van stroop met razende snelheid alles op zijn pad vernietigde. De ‘Boston Molasses Disaster’ kostte uiteindelijk 21 mensen het leven en resulteerde in nog eens 150 gewonden.
Melasse is het restproduct van de raffinage van suikerriet. Dat kon de ‘United States Industrial Alcohol Company’ gebruiken voor de productie van alcohol. Die kochten een grote strooptank en sloegen dat spul daarin op. En met groot bedoel ik ook heel groot: 8.7 miljoen liter melasse zat in die tank.
De ramp
De oude, tweedehands opslagtank lekte op meerdere plekken. Geen probleem dacht de Company: ‘Melasse is bruin. We verven de tank bruin en het probleem is opgelost.’
‘Dank je wel’, zeiden de bewoners en tapten vanaf toen hun eigen stroop af. Iedereen blij en iedereen had kunnen weten dat het een keer mis moest gaan. Zo ongeveer als bij de pijpleidingen in Nigeria: iedereen tapt olie af tot de pijp ontploft.
Klimaatverandering?
Of toen al sprake was van klimaatverandering weet ik niet. Het was op 15 januari 4,4 graden Celsius in plaats van dat het vroor. Met als gevolg dat het fermentatieproces van de melasse op gang kwam en de zwakke tank de druk niet hield. De 15 meter hoge tank klapte uit elkaar. Binnen enkele minuten stroomde een vloedgolf door de straten van Boston. Op sommige plaatsen bereikte deze vloedgolf een hoogte van meer dan 4.5 meter en een snelheid van ruim 50 kilometer per uur. Toen de vloedgolf was uitgeraasd was de hele binnenstad bedolven onder een 60 tot 90 centimeter dikke laag stroop.
Na de ramp
Het kostte meer dan 2 weken en 87.000 manuren om de plakkerige zooi in de binnenstad op te ruimen. Overigens is de ramp nog niet volledig geschiedenis, althans volgens lokale bewoners. Die zeggen dat men op hete zomerdagen nog steeds de zoete geur van melasse ruikt in de straten van de stad.
Is 15 januari een pechdag?
Ik vermoed dat met 15 januari iets goed mis is. Ga maar na. Galba was in 69 nog geen half jaar Romeins keizer toen zijn eigen Pretoriaanse garde hem op 15 januari vermoordde. Bij Loen, Noorwegen, stortte op 15 januari een rots in een meer, de daarop volgende tsunami doodde 61 mensen. Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg werden op die dag vermoord in Berlijn.
Er is ook een lichtpuntje: op 15 januari 1909 is de vereniging De Friesche Elf Steden opgericht.
Hier vindt je mijn contactformulier
Zo ga je naar mijn persoonlijke Facebook