Pausen en de saeculum obscurum

De pausen en de pornocratie

Saeculum obscurum is een andere omschrijving voor pauselijke pornocratie. Ja, je leest het goed: pornocratie. Dat is bijna hetzelfde als pornografie maar dan zonder kijkers. Het is de tijd die begint met paus Sergius III. Die paus die de dode Formosus laat onthoofden.
Het is echt een corrupt zooitje daar in Rome; een decadente bende, een tijd van hoeren en snoeren. Daarmee vergeleken is Sodom en Gomorra een gezellig familie feestje. Overspel, intriges, moord, sex, martelingen, alles wordt uit de kast getrokken om aan de macht te komen en te blijven.
Als arme sloeber heb je het niet best in die tijd maar als je in de hoogste kringen geboren bent, is de kans op een lang en gelukkig leven ook buitengewoon klein.
Officieus wordt dit de ‘saeculum obscurum’ genoemd: een periode van 60 jaar na 900. Vrij vertaalt betekent het ‘de donkere tijd’. Eigenlijk is het gewoon een voortzetting van de periode daarvoor; maar het heeft een slechtere naam omdat in de ‘saeculum obscurum’ de dienst wordt uitgemaakt door vrouwen.
De adellijke familie Theophylacti, aanhangers van de partij Spoleto, is de baas over Rome en de pausen. Vanaf de tijd van Sergius III benoemen zij de pausen en dan met name familieleden.

Aangedikte verhalen?

Ik moet er wel eerlijk bij zeggen dat de verhalen waarschijnlijk aangedikt zijn omdat de meeste informatie over die periode komt van een bisschop, die een bloedhekel had aan het gedoe in Rome en waarschijnlijk ook een hekel aan vrouwen.
Hoe dan ook, vast staat dat Rome geen rustige stad is en het pausschap geen rustig bestaan. In die periode van 60 jaar worden er 11 pausen versleten en een groot gedeelte wordt vermoord. Nee, dan Leo VII, die sterft tenminste een mooie dood: een hartaanval tijdens de geslachtsdaad.

Marozia bepaalt via het bed wie de Paus wordt

Vrouwen uit de familie Theophylacti bepalen, via het bed, wie paus gaat worden. De meest bekende of, volgens die bisschop, meest beruchte vrouw is Marozia. Die bisschop beschrijft haar als ” een schaamteloze hoer, die macht uitoefent alsof ze een man is.”
Het is een nogal botte beschrijving, maar blijkbaar zijn de bisschoppen in die tijd een ietsje, pietsje grover gebekt dan tegenwoordig. Subtiel taalgebruik is aan deze bisschop in ieder geval niet besteed. Maar hoe bot ook, ik leg die beschrijving een stuk positiever uit dan die bisschop bedoelt.

Hoe kom je aan de macht?

Om aan de macht te komen heb je een paar dingen nodig: de juiste positie, de intelligentie en een forse portie meedogenloosheid . Daarnaast helpt het toeval vaak een handje. Wat niet helpt is als je vrouw bent, zelfs heden ten dage is dat nog een extra barrière.
Als je als vrouw de juiste positie hebt en je hebt de andere eigenschappen, dan kom je wel aan de macht; kijk maar naar Catharine de Grote en Elisabeth I. Als je die positie niet hebt, moet je gebruik maken van de kwaliteiten die de Heer je gegeven heeft. Dus als je een goddelijk mooi lijf heb, dan gebruik je dat om aan de macht te komen. Kijk maar naar Theodora, keizerin van Byzantium zo rond 530.Die bisschop kon het gewoon niet hebben dat een vrouw zo slim was om via het bed de macht te grijpen. Gewoon kinnesinne.

Als Marozia vijftien is, is ze de minnares van Paus Sergius III. Pikant detail: Sergius zou de neef van haar vader geweest zijn. Samen hebben zij een zoon, Johannes. Die wordt later, natuurlijk, paus Johannes XI. Er kan een hoop in die tijd maar ongehuwd moeder zijn, dat kan natuurlijk niet. Marozia moet echt beeldschoon geweest zijn want ze trouwt, ondanks haar reputatie, met de hertog van Spoleto, die de zoon van Sergius als zijn eigen zoon erkent. Dat heeft ze toch slim gedaan. Nadat de hertog vermoord is, trouwt ze opnieuw.

Paus zijn is een riskante baan

Het verhaal gaat dat de toenmalige paus, Johannes X, haar minnaar is. Hoe dan ook, samen met haar 2de man neemt ze Rome in, zet de paus gevangen en onder het motto, opgeruimd staat netjes, laat ze hem na een poosje vermoorden.
Trouwens de twee voorgangers van Johannes X zijn ook vermoord.
De volgende twee pausen zijn marionetten van Marozia. Dan vindt ze het tijd dat haar onwettige zoon een leuke baan krijgt. Hij wordt paus; dus hup…daar is paus Johannes XI, 21 jaar oud. Oud genoeg dus.

Jammer genoeg sterft ook haar 2de echtgenoot en Marozia wil met zijn halfbroer, de koning van Italië, trouwen. Maar dan vindt haar andere zoon, Alberik II van Spoleto, het welletjes. Hij neemt ze alle twee, tijdens de huwelijksplechtigheid, gevangen en sluit zijn moeder op. Uiteindelijk sterft ze in gevangenschap. Overigens denk ik niet dat ze in haar gevangenis ook maar iets te kort komt, tenslotte kan ze heel goed voor zichzelf op komen.

De partij Theophylacti

We hebben dus een onwettige zoon als paus en een wettige zoon als heerser. Maar daar stopt het niet mee. Haar kleinzoon wordt ook paus, Johannes XII; met hem eindigt officieel de ‘saeculum obscurum’.
Keizer Otto van Duitsland is het gedoe blijkbaar zat en grijpt in. Johannes XII mag wel paus blijven tot hij in het bed van zijn minnares betrapt en vermoordt wordt door haar wettige echtgenoot. O ja, de zoon van haar zus wordt ook paus, Johannes XIII. Hoe kan het ook anders.
De keizer zorgt er dus voor dat de situatie weer normaal wordt. Tenminste normaal volgens Romeinse begrippen: de almacht van de Theophylacti is gebroken en er vechten weer twee Romeinse partijen om de macht over het pausschap. Er is wel wat veranderd: de Duitse keizer is nu ook partij in die strijd.
De baan van Paus wordt er niet veiliger of religieuzer door. Verre van dat: in plaats van door één partij, kan je als Paus nu door drie partijen vermoord worden.
De partij Theophylacti ziet nog één keer kans drie op elkaar volgende pausen te benoemen; broers en neven van elkaar. De laatste, Benedictus IX, is de jongste paus ooit. Vermoedelijk wordt hij ergens tussen zijn 12de en 18de jaar paus.

Wil je meer lezen over de duivels onder de pausen? Dat kan, bij Kobo-plus lees je het boek gratis.

  Hier vind je mijn contactformulier

Zo ga je naar mijn persoonlijke Facebook

Dit is mijn instagram account.

Op TikTok vind je me ook

Gepubliceerd 07-07-2017, geüpdatet 15-02-2021/17-05-2023