Sneeuwklokjes!
Sneeuwklokjes! Daar heb ik iets mee, ik ben er, zo te zeggen, een beetje verliefd op. Misschien omdat ze ongeveer de eerste bloemetjes zijn die we zien aan het eind van de winter, in februari, maart. Tenminste vroeger, toen we winters hadden, vandaag de dag bloeien ze in januari in de herfst.
Narcissen vind ik ook mooi, daarentegen ligt het met tulpen anders. Een van mijn verre zijdelingse voorvaderen is zijn huis aan de Prinsengracht in Amsterdam aan die verdomde bollenrage kwijt geraakt en ik lieg niet, statistisch gesproken is dit geen fictie. De kans, dat ik van zo’n loser familie ben, is vrij groot. Hoe dan ook ik heb niet zoveel met tulpen en nog minder met die stad.
Sneeuwklokjes, een fantastisch goede naam, vormen de enige sneeuw die we tegenwoordig zien. Ze komen oorspronkelijk uit Zuid-Europa, zijn al heel lang ingeburgerd in Nederland en horen hier tot de stinsenplanten. Galanthus nivalis heet het sneeuwklokje officieel en dat betekent zoveel als ‘melkbloem in of bij de sneeuw groeiend’, wat inhoudt dat hij die naam in onze streken gekregen heeft want sneeuw in Zuid-Europa valt daar pas sinds de klimaatverandering.
klimaatverandering en sneeuwklokjes
Jammer genoeg zorgt diezelfde klimaatverandering ervoor dat ik nieuwe bolletjes heb gekocht, veel sneeuwklokjes hebben in de hitte en droogte vorig jaar de geest gegeven. Je koopt ze het beste bloeiend (‘in het groen’) en zet ze in de grond, de droge bolletjes van september slaan vaak niet aan.
Het sneeuwklokje heeft een heleboel namen, logisch het is een geliefd bolletje: maagdenbloem, sneeuwdruppel, wit klokje, babyklokje, winteralant en wit viooltje. Ja, dat bolletje heeft aanhangers en vaak verenigen die liefhebbers zich in clubs die zich toeleggen op het kweken van dat ene, zeer bijzondere sneeuwklokje waar ze een fortuin voor neertellen. Een gewoon sneeuwklokje kost 50 cent, aan dat lieve bolletje loopt de echte liefhebber minachtend voorbij en zonder blikken of blozen betaalt die rasliefhebber 725 Britse ponden voor één bolletje Galanthus ‘Elizabeth Harrison’. Het zal een maffe Engelsman zijn, dat zijn echte tuinfreaks. Tja, bij een plaat van George Harrison had ik het begrepen doch deze doorgeslagen bollengekte laat ik aan mij voorbij gaan.
Het sneeuwklokje is trouwens helemaal niet wit, dat lijkt zo, het is kleurloos. Een fijngeknepen bloemblad is glashelder, het knijpen perst de luchtbelletjes tussen de bladcellen weg. Die luchtbelletjes weerkaatsten licht waardoor wij wit zien. Het is maar dat je het weet.
En die kleurloosheid is hartstikke logisch als je het ontstaan van het sneeuwklokje kent. Ik schrijf graag fantasy, het volgende heb ik niet verzonnen. Even googelen en je vind op het internet een sprookjesboek met daarin, juist, een sprookje over het sneeuwklokje.
Het sneeuwklok sprookje
Dat speelde heel, heel lang geleden in de tijd dat de sneeuw geen kleur had. De aarde was bruin, het gras groen, de rozen rood, de hemel blauw en de zon van goud. Alleen toen de sneeuw aan de beurt was, waren de kleuren op.
De arme sneeuw vroeg aan de anderen een beetje kleur.
“Aarde, mag ik een beetje van jouw bruine kleur?” De aarde sliep en antwoordde niet.
“Gras, mag ik een beetje van jouw groene kleur?” Het gierige gras deed alsof het niets hoorde.
“Roosje, alsjeblieft, geef mij een beetje van jouw rode kleur.” Die verwaande roos draaide haar hoofd weg.
“Hemel, mag ik een beetje van jouw blauwe kleur?” De hemel stond te ver weg om de sneeuw te horen.
“Zonnetje, mag ik een beetje van jouw gouden kleur?” De zon had een dagtaak met schijnen en had geen tijd om te antwoorden.
Tenslotte vroeg de sneeuw aan een klein wit bloempje aan de rand van het bos: “Wit bloempje, mag ik een beetje van jouw mooie kleur?”
En het lieve bloempje antwoordde: “Natuurlijk sneeuw, neem zoveel als je wilt!”
Vanaf dat ogenblik had de sneeuw een kleur: wit.
Daarom kreeg het tere bloempje de naam sneeuwklokje en de sneeuw zal het sneeuwklokje nooit kwaad doen. Daarom is het bloemetje kleurloos als je het knijpt, het lieve ding heeft alle kleur aan de sneeuw gegeven.
Natuurlijk bestaan er liedjes over het sneeuwklokje, dat kan niet anders. Over kinderliedjes wil ik het niet hebben. Wat denk je van het nummer Butterfly van de Hollies. Of Jethro Tull met Jack in the green.’ En Jimmie Rodgers met in an English country garden. Kijk, zulke zinloze kennisdingetjes vind ik leuk.
Behalve muziek is er een wereldberoemde televisie serie Sneeuwklokje (snowdrop). En met wereldberoemd bedoel ik wereldberoemd in Korea. Het is maar dat je weet wat er aan komt.
De taal van de bloemen
Wat ik niet wist is dat elke geboortemaand een bloem heeft. En januari en februari hebben er zelfs twee. Allen snap ik het niet goed. Het lijkt mij logisch dat de maand van je geboorte de naam krijgt van de bloem die op dat moment bloeit. Nee dus.
Neem januari, daarvan zijn de anjer en het sneeuwklokje de bloemen. Tegenwoordig bloeit het sneeuwklokje in januari, dus dat klopt. De anjer bloeit in juni, soms mei. Wat heeft die bloem met januari te maken?
En februari dat is de iris, bloeitijd mei, en de sleutelbloem, bloeitijd april, ik zie de logica niet. Maart heeft de narcis en die bloeit in februari. Ik vermoed dat dit namengedoe een lobby is van de sierbloementeelt: je geeft de maand een naam van bloemen die in die maand duur zijn, dat is extra winst.
Die lobby zit er, met een gevulde portemonnee, vies naast en toch hebben bloemen een betekenis, een eigen taal. Vooral in het victoriaanse Engeland ontwikkelde die taal zich en iedereen kende de betekenis van bloemen.
Als je in die tijd een goede beurt bij je aanstaande schoonmama dacht te maken door haar een mooi veldboeket te geven van gele bloemen van bijvoorbeeld mosterdplant, boerenwormkruid met wat distels en goudsbloemen, dan kon je net zo goed gelijk afscheid nemen van je geliefde. Dat huwelijk ging mooi niet door, daar zorgde schoonmama persoonlijk voor. Dombo, je gaf haar een boeket met afweer, zorg, kommer, na-ijver, onverschilligheid en een oorlogsverklaring. Dat kreeg je nooit meer goed gepraat.
Voor de volledigheid: het sneeuwklokje betekent hoop, lente en vrede. Je had haar dat bloemetje moeten geven.
In heemtuinen vindt je altijd sneeuwklokjes.
Hier vindt je mijn contactformulier
Zo ga je naar mijn persoonlijke Facebook