Heilige pausen?

pausin johanna deel een
mijn bundel pausverhalen

Heilige pausen, hebben die bestaan? De eerste negenenveertig hebben allemaal een heiligverklaring. Je kunt me hoop wijs maken, maar al die pausen heilig?Kom op zeg dat geloof je toch zelf niet.

Hele volksstammen geloven dat martelaar = heilig = hemel. Oké, van de eerste vijfentwintig pausen is min of meer bekend dat ze de marteldood stierven: gekruisigd, onthoofd, vermoord, verdronken, uit het raam gegooid, de arena in om de wilde dieren bezig te houden of op een andere creatieve manier aan hun einde gekomen. Daar doe ik niet moeilijk over; die mag je van mij heilig noemen, ook al staat van een aantal van hen helemaal niet vast dat ze aan hun beroepsrisico zijn overleden.

De meeste opvolgers van Petrus na nummer vijfentwintig zijn gewone kerkbestuurders. Hier en daar verliest nog een christen zijn hoofd of krijgen de leeuwen een lekker maaltje, toch als beroepsrisico sterft het martelaarschap uit, niets heiligheid, niets martelaar meer op basis van een plotselinge heftige dood. Ze zitten in het centrum van de macht, dat roept niet direct heiligheid op.

Heilige pausen na nummer vijfentwintig?

Constantijn de Grote stelde godsdienstvrijheid in. Christenvervolgingen behoorden tot het verleden behoorden. Bijgevolg valt het martelaarschap af als grond voor heiligheid en blijft, voor die heiligverklaring, over dat een paus zonder zonde of volmaakt moet zijn.

Tja, het is wat met die heiligheid. Ik snap het wel. Wie wil niet heilig zijn. Je hebt gelijk een toegangskaart voor de hemel, dat is hartstikke handig. Kom je boven, geen vragen van “Heb je je slaven goed behandeld?”, “Heb je de kerkbelasting betaald?”, of “Hé jij daar, je moet aan de zondedetector”. Nee, niets van dat alles: “O, een heiligverklaring! Naar de linkerrij.”

Heiligheid is voor de pausen een soort E-ticket avant la lettre met speed boarding. En als een paus de eigen heiligheid in de vorm van een bonus kan innen, wie ben ik dan om daar wat van te zeggen.

Bestaan halve heiligen?

Met paus nummer zesendertig, Liberius, is iets vreemds aan de hand. Voor de katholieke kerk is hij niet heilig, voor de orthodoxe kerk is hij wel heilig. Rara, hoe kan dat? Wat moet ik als gelovige met een halve heilige? Daar heb ik niets aan. Een glas is halfvol of halfleeg, bij een heilige gaat dat niet op. Je bent heilig of niet, half heilig bestaat niet.

Die heiligheid wordt leuk bij nummer zevenendertig, paus Damasus: hij is aangeklaagd voor moord en berucht om de decadente banketten waar hij dol op is. Bovendien plakt aan zijn heilige billen een aanklacht wegens overspel en ze noemen hem “streler van damesoren”. Kijk, met zo’n paus kan je lachen.

Het is natuurlijk volslagen ongeloofwaardig dat hij heilig is verklaard. Trouwens overspel? Ja, in die tijd trouwen de pausen, gewoon zonder enig probleem dat celibaat is van veel later.

Heiligheid komt met de functie

Dat die heiligverklaring min of meer bij de functie hoort, als het ware een soort bonus, net als bij bankiers, ergo niet verdiend, blijkt uit het gebeuren rond paus nummer tweeënveertig, de Heilige Bonifatius en diens tegenpaus Eulalius.

Het verhaal is als volgt; de paus van dienst overlijdt en de prelaten moeten een nieuwe opvolger voor Petrus kiezen. In die tijd kent de kerk verschillende geloofsrichtingen. De ene richting kiest Bonifatius en de andere richting kiest Eulalius. Het is een geestelijk conflict, toch vermoed ik dat het meubilair door de zaal vliegt en een keuze maken krijgen de twee kampen niet voor elkaar. Ze roepen de keizer te hulp, die krabt zich op de kop en weet het niet direct, hij zegt: “Jullie twee blijven uit Rome tot ik een beslissing genomen heb.” Die oen Eulalius komt toch terug. Tja, hij reikt zelf de keizer de oplossing aan en die zegt: “jij luistert niet! Bonifatius is de volgende paus, lekker puh.”

Bonifatius is paus en bijgevolg later heilig, dit in tegenstelling tot Eulalius, die de heiligheid op zijn buik kan schrijven. Voor hetzelfde geld loopt andersom af en uit deze geschiedenis blijkt zonneklaar dat de heiligverklaring als bonus bij het beroep hoort.

Afschaffing heiligverklaring

Het is niet goed te begrijpen waarom pausen heilig verklaard worden nadat de kerkvervolgingen stoppen. Vermoedelijk krijgen ze die bonus uit de macht der gewoonte. En helemaal zonder zonde zijn ze niet. Kerkleider nummer eenenvijftig loopt rond met de beschuldiging aan zijn broek van seks buiten het huwelijk. Dat is toch niet de daad van een heilige en blijkbaar krijgt de kerk zijn bedenkingen, want na nummer vijfenvijftig neemt het aantal heilige pausen drastisch af.

Wat niet afneemt, maar daarentegen toeneemt, is het menselijk gedrag: moord, doodslag, bij andermans vrouw in bed kruipen, kinderen, diefstal, woekerpraktijken, macht verwerven. Je kan het zo gek niet bedenken en ze doen het allemaal, de goeden niet te na gesproken.

Wil je meer lezen over de kerk, als Sodom en Gomorra in Rome? Klik hier. Het is als e-boek gratis te lezen bij Kobo-plus

Zo ga je naar mijn persoonlijke Facebook

Dit is mijn Instagram-account.

Deel dit artikel