Een volk zonder taal, is een volk zonder ziel

Talen zijn niet voor de eeuwigheid

Talen zijn niet voor de eeuwigheid en jaarlijks verdwijnen tientallen talen. En echt niet alleen van primitieve volkeren. Ook in Europa zijn bedreigde talen. Twintig mensen spreken nog het Pite Shaamisch uit Zweden, daar maak ik me niet druk over. Dichter bij huis, in Noord-Duitsland is er het Saterlandisch, dat spreken nog duizend mensen, ook geen ramp als dat het er straks nul zijn. Of het Picardisch in Noord-Frankrijk: zevenhonderdduizend sprekers. Kijk dan heb je het ergens over. Maar toch: een bedreigde taal!

Nu kan je wel zeggen: wat maken die paar marginale talen nu uit. Laat gewoon verdwijnen in de vaart der volkeren. Tja zo arrogant waren de Egyptenaren ook. Egyptisch was toch echt een wereldtaal. Toch: uitgestorven! Dus geen taal is voor de eeuwigheid. Van de zevenduizend talen van vandaag zijn er over honderd jaar zo’n drieduizend verdwenen. De taal van de dominante groep drukt de andere talen gewoon weg. Bij ons was het Frans de dominante taal tot het Engels het overnam. Als Napoleon gewonnen had, spraken we nu misschien Frans.

Ook Latijn is uitgestorven

Het Latijn was ooit ook zo’n dominante taal. Jammer dan: uitgestorven. Het wordt nog geschreven en het leeft voort in de Romaanse talen. Maar als spreektaal is het uitgestorven. Behalve officieel in Vaticaanstad. Met achthonderd bewoners kan je dat niet serieus nemen, bovendien is Italiaans daar ook de officiële taal. Trouwens die achthonderd bewoners zijn monniken, nonnen, kardinalen en priesters. Niet echt mensen waar je in de kroeg een gezellig praatje mee maakt.

Gaat Nederlands verloren in de vaart der volkeren?

Als we niet oppassen gaat ook het Nederlands verloren in de vaart der volken. Want het wordt steeds gekker, nu komt zelfs de ober in het Engels je bestelling opnemen. In een doodgewoon café! Alsof ze geen Nederlands sprekend personeel kunnen krijgen en misschien is dat zo maar dan moeten ze beter betalen.

De Vrije Universiteit stopt zelfs helemaal met de studie Nederlands en er zijn universiteiten die de studie Nederlands in het Engels geven. Zijn die lui gestoord of zo? Het wordt tijd dat we ons realiseren dat vreemde talen spreken naar een verrijking van je wereld leidt maar dat je eigen taal te grabbel gooien een teken van geestelijke armoede is.

Zelf krijg ik steeds meer de neiging om in het Nederlands antwoord te geven. Als je hier komt studeren of werken, leer dan Nederlands.

Kan een verloren taal weer gereanimeerd worden?

Kan je een verloren taal weer tot leven wekken? Dat is tamelijk dubieus: je kan nooit aan de laatste spreker vragen naar accenten, uitspraak of bijzonderheden. Dat had je moeten doen toen die nog leefde. Dus is een tot leven gewekte taal nooit de oorspronkelijke taal.

Voor zover ik weet zijn het Cornisch en het Hebreeuws als enigen weer tot leven gewekt.

Ongeveer honderd jaar nadat de laatste spreker overlijdt is, op basis van middeleeuwse toneelstukken, het Cornisch tot leven gewekt. Sindsdien barst het van de ruzies tussen allerlei groepen. Die ruzies zijn logisch want toneelstukken geven niet direct een goed beeld van het dagelijks leven. Dus verzinnen ze maar wat. Toch zijn er nu enkele duizenden mensen die in redelijke mate Cornisch spreken. Volgens mij is het een leuke hobby, maar geen levende taal. Het is een soort Esperanto, zeg maar.

Het Hebreeuws is beter gelukt. Dat was al eeuwen geen voertaal meer. Het was, net als het Latijn, een liturgische taal. Toch, petje af, het is nu weer een levende taal. Het zal waarschijnlijk niet veel meer hebben van het oorspronkelijke Hebreeuws maar een kniesoor die daar over valt.