pausin johanna deel een
mijn bundel pausverhalen

Het proces tegen de overblijfselen van Formosus.

Het verhaal over wat met het lijk van Formosus gebeurt, is te bizar om waar te zijn. En toch is het echt gebeurd. De processtukken zijn verdwenen, maar redelijk betrouwbare ooggetuigenverslagen geven een goed beeld van die excentrieke gebeurtenis en de geleerden zijn het erover eens dat het proces heeft plaatsgevonden.

Dat moet daar een gezellige boel geweest zijn. Ik bedoel, het is warm in Italië, een lichaam vergaat snel. Pausen zijn zo belangrijk dat ze vaak gebalsemd worden. Wellicht is dat balsemen eveneens bij Formosus toegepast. Of wellicht is het lijk nog niet vergaan met als gevolg dat zo’n in de zon zittend kadaver de rechtbank uit stinkt.

Wil je meer lezen over de kerk, als Sodom en Gomorra in Rome? Klik hier. Het is als e-boek gratis te lezen bij Kobo-plus

Kadaversynode = schijnproces

De Kadaversynode is een schijnproces waarbij de daden van Formosus als paus ongeldig worden verklaard. Klaar, proces geslaagd, zou je zeggen. Niet voor Stefanus. Nee, de zegeningen die Formosus doet als paus zijn onwettig en daar past louter en alleen het afhakken van die drie zegenende vingers van de rechterhand bij. En daar zorgt de beul voor of het lijk het uitschreeuwt van de pijn is niet bekend.

Daarna begraven ze hem opnieuw. Tot Stefanus spijt krijgt van zijn zachtmoedigheid, hij laat Formosus opnieuw opgraven en in de rivier de Tiber gooien. Lekkere jongen die Stefanus. De reden? Hij is aanhanger van Spoleto en dit is de ultieme wraak van die familie omdat Formosus van partij verandert.

Formosus verrijst uit de Tiber

Het vervolg lijkt mij ongeloofwaardig en niet waarschijnlijk. Een kluizenaar vist het lijk uit de Tiber en begraaft het opnieuw. Ja, ja, een kluizenaar! Dat is een monnik die in afzondering leeft in een kluis, een hutje, buiten de bewoonde wereld. Die houdt zich ver van de ‘beschaving.’ En die monnik wandelt op een goede dag langs de Tiber en denkt: ‘Hé, daar drijft een halfvergaan lijk. Verrek, dat is paus Formosus.’ Een kluizenaar die zich niet met de ‘wereld’ bemoeit, geen idee heeft wat daar allemaal gebeurt en zo’n man herkent een halfvergaan lijk? Zelfs voor mijn goedgelovigheid gaat dit te ver. Vermoedelijk verandert het overblijfsel van de opa van de kluizenaar in het kadaver van Formosus. Enfin, opa krijgt een betere plek in het graf van paus Formosus. 

Het einde van Stefanus

Zeker als paus ben je in die tijd je leven niet zeker. Een half jaar na de Kadaversynode wordt hij tijdens een volksopstand afgezet, in een kerker opgesloten en uiteindelijk gewurgd. Ik vermoed dat de macht in Rome weer in handen van de familie Karinthië ligt. Het blijft stuivertje wisselen daar in Rome met de heilige stoel als lijdend voorwerp.

Na Stefanus komt paus Romanus. Dat is een aanhanger van Formosus. Hij verklaart direct alle daden van Stefanus ongeldig. Daar laat hij het bij, hij rehabiliteert paus Formosus niet. Dat gaat hem blijkbaar te ver, misschien vreest hij de partij Spoleto. Hij laat de kerk een beetje in het midden en dat geschipper bevalt de partij Karinthië voor geen meter. Lang heeft de leiding van Romanus over de kerk niet geduurd, na twee maanden is het over en uit. Hoe? Dat is een beetje vaag. Sommigen zeggen dat hij vergiftig is, andere zeggen dat hij is afgezet en in een klooster terecht komt.

Rehabilitatie van Formosus

De volgende paus voelt de richting van de wind en heeft als de donder Formosus gerehabiliteerd, opnieuw opgegraven en in de Sint Pieter een plek gegeven. Knappe prestatie als je in ogenschouw neemt dat die volgende paus niet meer dan twintig dagen de opvolger van Petrus is geweest.

Is het gesol met Formosus eindelijk afgelopen? Slechts heel even, hem is geen rust gegund. Die arme Formosus heeft het tot de nagels van zijn tenen verbruid in Rome. Na twee jaar komt Paus Sergius III. Die laat het lichaam van Formosus opnieuw opgegraven. Hij neemt geen risico, stel dat Formosus niet dood genoeg is, hij laat hem onthoofden en voor de tweede keer in de Tiber gooien. Hiermee verdwijnt Formosus in de nevelen van de tijd. Die kluizenaar loopt op dat moment zeker niet langs de Tiber om hem op te vissen.

Gezellige boel daar in Rome en een gevaarlijk beroep, paus.

Hier vind je mijn contactformulier

Zo ga je naar mijn persoonlijke Facebook

Dit is mijn Instagram-account.

Deel dit artikel